İVMELİ DEVİNİM İLE KÜTLE ARASINDAKİ BAĞINTILAR VE NEWTON ÇEKİM YASASI FORMÜLÜNE YENİ BİR BAKIŞ
İvmeli
devinimleri a)yatay ivmeli devinim, b)aşağı yönlü ivmeli devinim, c)yukarıya
yönlü ivmeli devinim olarak üç temelde gruplandırabiliriz.
Yatay
ivmeli devinimlerle yukarı yönlü ivmeli devinimlerde, ivmenin değişimi cismin
kütlesine ve devinimi etkileyen güce doğrudan bağlıdır. Küçük veya çok büyük uzaklıklara
göre kütlenin büyüklüğü ve devindirenin gücü aynı önemdedir. Aristo’nun ivmeli
devinim açıklaması, daha çok cisimlerin yatay devinimleri ile ilişkilidir ve
ivme doğrudan kütlenin büyüklüğünden etkilenir. Düşey devinim ile ilgili
genellemesi, Galileo’nun deneylerinde gösterdiği gibi yanlıştır veya yatay
ivmeli devinimi açıklamalarına konu edindiğini varsaymamız gerekir.
Küçük
uzaklıklarda, düşey ivmeli devinimlerde, cisimlerin kütleleri ile bağımlı
olmayan sabit ivmeli devinim gerçekleşir. Bu ortalama hız kavramını bize verir.
Cisimlerin kütlelerin orantısızlığı, hızlarını ve ivmelerini değiştirmez.
Kütlesi büyük olan cisimle küçük olan cisim, deneylerle de kanıtlandığı gibi
düşey yönde aynı hızla devinir ve yere düşerler.
Çok büyük
uzaklıklarda düşme biçimli devinimler, ortamdaki sürtünme koşullarına bağlı
olarak değişim gösterir. Kütlelerinin büyüklüğü etken değildir, daha çok
sürtünme gücü düşmenin ivmesini değiştirir. Düşme ivmesi, sürtünme sonucu cisimde oluşan magnetik
alanın gücüne bağlı olarak artış gösterir.
Gökcisimlerinin
birbirleriyle etkileşimleri, magnetik alan farklılıklarının büyüklüğü ile doğru
orantılı, uzaklıkları ile ters orantılıdır. Yatay ivmeli devinimde etkili olan
kütlenin büyüklüğünün etkisi gökcisimlerinin itme ve çekmelerinde,
gökcisimlerinin yapısında varolan magnetik gücün yoğunluğundan sonra gelir.
Enerji yoğunluğu, magnetik alan etkisi büyük
olan gökcisimleri, kütle hacmi küçük olsa da, kütle hacmi büyük gökcisimlerine
göre daha büyük bir güçle birbirlerini çekerler. Kara delikler de enerji
yoğunluğu ve çekim gücü çok büyük gökcisimleridir.
Newton’un
çekim kuvveti formülüne, bu gerçeği gözönüne
alarak, ek bir formül ile de bakmamız gerekir.
Newton
Kütle Çekim Kuvveti: F= G.m1.m2/d2
Cisimlerin
enerji yoğunluğuna ve magnetik alan etkilerinin gücüne bağlı kuvvet formülü:
F =
e(elektrik alanı)+v(cismin hızı/c(ışık hızı)xB(manyetik alanı)-G.m1.m2/d2(
Büzüşme, çekme veya itme gücü formülü.)
Bu formül gökcisimlerinin itme ve çekme kuvvetlerinin,
kütlenin hacminin büyüklüğünden çok yapısındaki elektriksel ve manyetik
güçlerle hızından çıktığını göstermektedir.
İsmail İNCİ,
30/10/2011
