25 Nisan 2013 Perşembe

ORGANİK ÜRÜN EKONOMİSİNİN ORTAYA ÇIKIŞI VE YÜKSELİŞİ



ORGANİK ÜRÜN EKONOMİSİ




 “Son yıllarda kimyacılar laboratuarlarında en karmaşık organik maddelerin yüzlerce ve binlercesini yapmaktadırlar. Bunların bazısı o kadar karmaşıktır ki yapısal formüllerini yazmayı düşünmek bile kolay değildir.”(s.113, L.Vlasov D.Trifonov, 107 Kimya Öyküsü, Tubitak Popüler Bilim Kitapları)

“Günümüzde, yerküre üzerindeki yaklaşık laboratuarlarda her gün on tane yeni madde sentezlenmekte ve bu günlük verim yıldan yıla artmaktadır. Kimyasal bilgilendirme servisi bize aşağı yukarı iki milyon kimyasal bileşiğin doğal hammaddelerden izole edildiğini veya yapay olarak üretildiğini söyler.”(s.119, L.Vlasov D.Trifonov, 107 Kimya Öyküsü, Tubitak Popüler Bilim Kitapları)
ORGANİK ÜRÜN EKONOMİSİNİN DOĞUŞU:

İnsanlığın refahını arttırmak, artan nüfusla birlikte gelecekte ortaya çıkabilecek açlık tehlikesiyle karşı karşıya kalmamak ve yoksulluğu önlemek için birim üretimden en yüksek verim alınmak istenilmiş, özellikle kimya bilimi ve teknolojisinde yapılan idealist ve özverili çalışmalarla çok büyük ilerlemeler sağlanmıştır.  




Kimya Bilimindeki İlerlemeler Sonucu Yapay Ürünlerin Yaşamın Her Alanında Kullanıma Girmesi:
Bitkilerin klorofil yapılarında bulunan demir ve magnezyum elementlerinin bitkiye orantılı olarak verilmesi çok önemlidir. Bitkilerin iyi fotosentez yapmaları için bu iki elementle birlikte mikroelement adı verilen diğer elementlere; bakır, çinko, manganez, molibdene gereksinimleri vardır. Bir bitki çok az miktarda da olsa demir içermeyen toprakta yetiştirilirse, yaprakları ve sapı kâğıt gibi beyaz olacaktır. Bu bitkiye bir demir tuzu çözeltisi püskürtülürse, doğal yeşil rengini hemen kazanır.

Molibden yetersizliği, bitkinin molibdensiz özümleyemediği nitratların aşırı birikmesi yüzünden, yaprak hastalığına neden olur.
Bitkinin fotosentez yapabilmesi için bakır da gereklidir; bakır azotun bitki
organizması tarafından özümlenmesini sağlar. Bakır bu etkisi ile azotun bitki tarafından alınarak protein oluşmasına, sonuçta bitkinin büyümesine etkide bulunur. Azot, bitki ve hayvan kökenli tüm protein moleküllerinin yapı taşıdır. Azotsuz protein oluşumu olmaz. Bitki ve hayvanlarda büyüme için bu kadar önemli olan azot toprakta çok yetersizdir. Atmosferde ise çok fazla serbest durumda azot vardır ve hesaplamalara göre atmosferdeki tüm azot gübreye dönüştürülse dünyadaki tüm bitkileri bir milyon yıl beslemeye yeterlidir. 1903'de iki Norveçli, bilim adamı Kristian Birkeland ve mühendis Samuel Eyde, atmosfer azotunu elektroliz yardımıyla elde etmeyi endüstriyel verimlilikte başardılar. 

Bitkilerle hayvanların büyüme ve gelişmesinde, yaşamlarını sürdürebilmelerinde karbon, hidrojen, oksijen azot, kalsiyum, potasyum, fosfor, kükürt, magnezyum, demir, bakır,  çinko, manganez, magnezyum ve molibden elementlerini özümlemeleri zorunludur. Topraktan özümledikleri bu maddeleri, toprak yitirdiğinde toprağa geri vermek gerektiği kimya ve biyoloji bilimlerinin ortaya koyduğu önemli bir bilimsel aşamadır. Bu gerçek kimya biliminin, araştırmalarını bu alanda yoğunlaştırarak yapay gübre üretimini endüstriyel düzeyinde başarması ile sonuçlanmıştır. Bugün düzinelerle farklı gübrenin kimyasal yöntemlerle üretimi bilgisine ulaşılmış ve endüstriyel düzeyde üretimine geçilmiştir. Bu gübrelerin en önemlileri potasyumlu, azotlu ve fosfatlı gübrelerdir.

Almanya'daki Stassfurt tuz yatakları Antik Çağ'dan beri bilinmekteydi. Bu yataklar başta potasyum ve sodyumunkiler olmak üzere pek çok tuz içeriyordu.. Bilim tarihçileri, potasyum tuzlarını işleyen ilk fabrikanın 1811'de Almanya'da kurulduğunu yazar. Bir yıl sonra dört fabrika daha kuruldu ve 1872'de otuz üç Alman fabrikası, yılda yarım milyon tondan fazla saf olmayan tuz işliyordu. Potasyumlu gübre fabrikaları kısa sürede birçok ülkeye yayıldı.

Mikroelementler, hayvan organizmasında da önemli bir rol oynar. Hayvan yeminde hiç vanadyum bulunmamasının iştahsızlığa, hatta ölüme yol açabileceği saptanmıştır. Öte yandan, domuz yemindeki vanadyum miktarının arttırılması, hızlı büyümeye ve kalın bir yağ tabakası oluşumuna neden olur.

At sineğinin Rusya'da her yıl milyonlarca ruble kayba yol açtığı hesaplanmıştır. Yaban otlarının her yıl Amerika'ya dört milyar dolara mal olmaktadır. Çekirgeler, çiçekli alanları çıplak ve cansız çöllere dönüştüren gerçek bir felakettir. Kimyacılar Böcek öldürücü olarak insektisidleri, kemirgenleri öldürmek için zoosidleri, yabani otlan yok etmek için herbisidleri yapmışlardır. Bütün bu kimyasal maddeler organik bileşiklerden laboratuarlarda üretilmiştir. Doğa, birçok bileşik maddelerde üstünlüğü laboratuarlarda insan eliyle üretilen ürünlere bırakmıştır.

Doğanın bileşiminde bulunmayan, İnsanlar tarafından laboratuarlarda üretilen florokarbon bileşiklerinin ürünleri yalıtkan ve yapı malzemesi, motorlarda soğutucu akışkan, uzun ömürlü makine yağı olarak kullanılır.

Organik maddelerle metalik elementlerin kimya laboratuarlarında oluşturulan bileşiklerinin ürünlerinin kullanım alanları çok çeşitlidir ve tükenmek bilmez. Hetero-organik bileşikleri Plastik ve lastik hazırlanmasında, yarı iletken ve süper saf metal üretiminde, tıbbi ilaç ve tarımsal böcek öldürücü olarak, roket ve motor yakıtı bileşeni olarak kullanılırlar.

Poliüretan lastiklerin kauçuktan elde edilmiş olan doğal lastiklere göre gerilmeye karşı dirençleri fazladır ve hemen hemen hiç eskimezler. Poliüretan elastomerler, döşemecilikte, lastik kopuk yapımında kullanılır. Son yıllarda, bilim adamlarının önceleri hayal bile edemeyeceği lastikler geliştirilmiştir. Bunlar esas olarak organosilisyum ve florokarbon bileşiklerinden türetilen elastomerlerdir. Bu elastomerlerin ısıl kararlılığı, doğal lastiğinin iki katıdır, Ozona,  dumanlı sülfürik ve nitrik asitlere dayanıklıdırlar.

Nükleer enerjinin temel elementi olan Uranyumun nükleer enerji üretiminde ancak %5’i kullanılır, geri kalan %95’i atık uranyumdur. Enerji üretimi sonucunda yığılan atık uranyumlar, bazı metal ürünlerle, birçok organik ürünlerin gelişiminde değerlendirilmektedir. Uranyum bazı meyvelerin yanı sıra

havuç ve pancarın şeker oranını önemli ölçüde arttırmaktadır. Uranyum, değerli toprak mikroorganizmalarının gelişmesine yardım eder. Yapılan bir denemede bir yıl boyunca küçük miktarlarda uranyum tuzları verilen farelerin ağırlıkları iki katına çıkmıştır. Araştırmacılar, en önemli yaşamsal elementler olan fosfor, azot ve potasyumun özümlenmesinde uranyumun büyük ölçüde yardımcı olduğuna inanırlar.

Uranyumun metalürjide kullanımı yaygındır. Demirle oluşturduğu alaşımı(ferrouranyum), oksijen ve azotu ayırmak için çeliğe katılarak kullanılır. Ferrouranyumla yapılan çelikle çok düşük sıcaklıklarda çalışılabilir. Uranyum nikel çelikler "kral suyu" (nitrik ve hidroklorik asit karışımı) gibi en etkin kimyasal ayraçlara karşı bile dayanıklıdır. Uranyum ve bileşiklerinin diğer çok önemli kullanımı da pek

çok kimyasal tepkimede katalizör oluşlarıdır.  Uranyum oksit, metanın oksijenle oksitlenmesini, karbon monoksit ve hidrojenden metil ve etil alkollerin üretimini, asetik asidin hazırlanmasını hızlandırır. Radyoaktif ışınları polietilenin elde edilmesinde katalizör olarak kullanılarak maliyetleri yarı yarıya düşürür. Uranyum katalizörlerinin yardımıyla elde edilen organik kimya ürünleri hiç de az değildir.

 Başlangıçta kimya, hekimlere yalnızca doğada bulunan maddelerden yararlanarak ve sınırlı çeşitlerde ilaç üretiminde yararlı olabiliyordu. Ama tıp hastalılarla mücadele edebilmek için bu kadarla yetinmeyerek kimyanın oluşturduğu sentetik ilaç kullanımına geçmek gerekliliğini duymuştur.

Modern bir reçete el kitabına bakıldığında, ilaçların sadece yüzde 25'inin doğal maddelerden hazırlandığı görülür. Bunlar, çeşitli bitkilerden hazırlanmış özütler, esanslar ve şuruplardır. Tüm diğer ilaçlar doğada bilinmeyen, kimyanın yardımıyla oluşturulan sentetik ilaçlardır. Günümüzde birçok ilacın temelini oluşturan, romatizmayı iyileştirici özelliği olan, bitkisel hammaddelerden hazırlanması çok zor ve pahalı salisilik asit ilk sentetik ilaç olarak 1874 yılında üretilmiştir.

Tarımsal ürünlerin yapay yöntemlerle verimliliğini artırmanın diğer bir yöntemi genetik yapılarının değiştirilmesi (GDO’lu ürünler) uygulamasıdır. Bu uygulamayla, doğa koşullarına ve hastalıklara dayanıklı, ürün verimi yüksek bitki türleri elde edilerek tarım yapılmakta ve üretim büyük ölçeklerde arttırılmaktadır. Örneğin mısıra zehir salgılayan bir bakteriden gen transfer edilerek mısırın böcek öldüren zehir üretmesi sağlanır.

Yapay (kimyasal) Ürünlerin Yaşam Üzerine Olumsuz Etkileri:
Yukarıda birçok örneğiyle birlikte gördüğümüz kimya bilimindeki buluşlarla yapay olarak üretilen ürünlerin günlük yaşamda yaygınlaşmasıyla insan refahında büyük bir gelişme olmuştur. Ancak insan refahının artışıyla ters orantılı olarak bu yapay (doğal olmayan, kimyasal) ürünlerin insan sağlığına olan zararları ortaya çıkmış ve giderek yayılmaya başlamıştır.

Tarım ürünlerine büyük zararlar veren çeşitli kemirgenler, böcekler ve yabani otlar arsenik, kükürt, bakır, baryum, flor ve pek çok zehirli bileşikle öldürülürler. Bilinen en iyi böcek öldürücüler, fosfamid ya da M-81 gibi organofosforlu bileşiklerdir.

Şiddetli bir yağmur veya kuvvetli bir rüzgâr ile tarım ürünlerini koruyucu olan bu kimyasal maddeler yıkanarak ya da uçarak çevreye yayılmakta ve insanlara solunum yoluyla, deri yoluyla bulaşmaktadır.

Bilim adamlarının,  zararlı böcek ve bitki organizmalarının yapı farkından yararlanarak geliştirmiş oldukları kimyasal maddelerin bazıları bitkilere zarar vermediği halde böcekleri zehirleyerek öldürücü etkide bulunur. Bu kimyasal etki böcekleri olduğu kadar, bitkilerde kullanım dozu aşıldığında bu bitkileri gıda olarak tüketen insanları da zehirlemektedir.

Genetiği değiştirilmiş tarım ve hayvansal organizmalar(GDO’lu ürünler) insanlar üzerinde toksit etki ve hormonal dengeyi bozma riskleri taşımaktadır. Bu ürünleri tüketen hayvan ve insanlarda antibiyotiklerin etkisi azalmakta, hücre bölünmesi dengesi bozulmaktadır.

Sanayi ürünleri üreten kuruluşların çevreye yaydığı atıklar ve ulaşımda kullanılan milyonlarca değişik tür ve kapasitede motorlu araçların atık ve gazları, günlük yaşamda kullanılan yapay ürünler ve yapay olarak üretilen besin ürünlerinin tüketimi ile birleşince, insan organizmasının doğal yapısı da(sağlık sistemi) bozularak, başta kanser olmak üzere çok çeşitli hastalıklar ortaya çıkmaktadır.

Kimyasal ürünlerin yaygınlaşması ile ortaya çıkan kanser hastalıklarının tedavisinde onkoloji servisleri,  bugün yatarak tedavi görmesi gereken hastalarına yer bulamayacak duruma gelmiştir.

Şeker hastalığının yaygınlaşmasının nedeni salt şekerli gıdaların yaygınlaşması ve yaygın tüketimi değildir. Eksoz dumanının yoğun olduğu oto terminallerinde, ana ulaşım caddeleri üzerinde, oksijen-asetilen kaynağı yapılan işyerlerinde, boyahanelerde…vb de çalışanlarda, genetiğe bağlı olmayan şeker hastalıklarının yaygın gözlemlenmesi kana karışan zehirli atıkları işleme fonksiyonunu yerine getiremeyen karaciğerin  yapısının bozulması sonucudur. Bu bozulma sonucu karaciğerde tümör oluşumu, tüketilen anorganik ürünlerle daha duyarlı ve yaygın duruma gelmektedir. Akciğer kanserinin, kan kanserinin, beyin tümörlerinin, kolon kanserlerinin artışı, kalp ve damar hastalıklarının yaygınlaşması sanayi ve motorlu ulaşım araçları atıklarının artışı ile birlikte yapay(anorganik) gıda ürünlerinin tüketimi ve yapay (anorganik] kullanım eşyalarının günlük yaşamda yaygın olarak kullanımı ile etkileşerek, insanının doğal yapısının, hormonal dengesinin bozulmasına,  bağışıklık sisteminin zayıflamasına, neden olmaktadır.

İnsanlığın gelişmesinin zorunlu sonucu olarak gün geçtikçe üretim miktarı ve çeşitleri artan, bu kimyasal veya yapay veya anorganik ürün olarak adlandırdığımız ürünlerin olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak ve azaltmak için, doğal veya Organik Ürünlere duyulan gereksinim, talep sonucu Organik Ürün Piyasaları ve Organik Ürün ekonomisi ortaya çıkmıştır.

ORGANİK ÜRÜNÜN TANIMI:

Organik sözcüğü,  “doğal”, “ekolojik" ve "biyolojik"  sözcükleriyle eşdeğer anlamı ifade eder.
Organik ürün, doğal ürün, ekolojik ürün veya biyolojik ürün;  üretimlerinde kullanılan temel girdileri kimyasal işlemlerle elde edilen maddelerden oluşmayan, doğal maddelerden üretilen ürün olarak tanımlayabiliriz. Bir organik ürün tarımsal, hayvansal olabildiği gibi, günlük yaşamda kullandığımız birçok eşyadan biri de olabilir.

Organik Ürün Piyasaları, 1 Aralık 2004 yılında kabul edilen 5262 sayılı Organik Tarım Kanunu'nuyla düzenlenmiştir, ancak bu yasa salt bitkisel ve hayvansal organik ürünleri kapsadığından yetersiz bir yasadır. Günlük yaşamda kullanılan ürünleri kapsamamaktadır.

Organik Tarım ve Hayvansal ürünlerin üretimi 1 Aralık 2004 yılında kabul edilen 5262 sayılı Organik Tarım Kanunu'nuyla düzenlenmiştir.

Organik tarım faaliyetleri; Organik Tarım Kanununun ( 2004 ),3b maddesinde şu
şekilde tanımlanır:”Toprak, su, bitki, hayvan ve doğal kaynaklar kullanılarak organik ürün veya girdi üretilmesi ya da yetiştirilmesi, doğal olan ve kaynaklardan ürün
toplanması, hasat, kesim, işleme, tasnif, ambalajlama, etiketleme, muhafaza, depolama, taşıma pazarlama, ithalat, ihracat ve ürün veya girdinin tüketiciye ulaşıncaya kadar olan işlemleridir”. Organik ürün ise aynı yasada yer alan 3p maddesinde şu şekilde ifade edilir:

”Organik tarım faaliyetleri esaslarına uygun olarak üretilmiş ham, yarı mamul veya
mamul haldeki sertifikalı ürün”.
Kanunda geçen ifadelerden de anlaşıldığı üzere organik tarım kendine ait kuralları ve standartları olan bir tarım sistemidir.

Başka bir deyişle Organik tarım; tarımsal üretimi doğanın dengesini bozmadan yapmak amacıyla uygun ekolojiler seçerek, yapay kimyasal girdi kullanmadan yalnızca kültürel önlemler, biyolojik mücadele ve organik girdiler kullanılarak yapılan bir tarım şeklidir.  Organik tarımın amacı,  toprak ve su kaynakları ile havayı kirletmeden çevre, bitki, hayvan ve insan sağlığını korumaktır. Bu üretim yönteminde sentetik olarak üretilen azot, fosfor, potasyum vb gübreleri, ilaç, büyüme hormonları, genetik yapısı bozulmuş organizmalar (GDO) kullanılmadan, modern tarım aletleri ile toprak işlenerek, teknik bilgiye dayanan budama, aşılama yapılarak verim ve kalite elde edilir ve sürekliliği sağlanır.

Organik Tarımın Temel İlkeleri:
ETO Ekolojik Tarım Organizasyonu (ETO) Derneği'nin web sitesinde yapılan tanıma göre;
Ekolojik Tarımın Temel İlkeleri
Doğal çevre ile uyumlu üretim,
Çiftlik veya yerel kaynakların kullanımına dayanan kendine yeterli kapalı bir sistemin oluşturulması  
Nihai ürün yerine tüm üretim sürecinin kontrol edilip ürünün sertifikalandırılması,
Bitkisel Üretimde;
Gerektiğinde ve uygun yöntemlerle toprak işleme,
Topraktaki organik madde ve verimliliğinin korunması,
Kimyasal gübre yerine toprak verimliliğinin ekim nöbeti, yeşil ve organik gübrelerle sağlaması,
Dayanıklı, sağlıklı tohum ve bitki çeşitlerinin seçimi,
Uygun ekim-dikim yöntemleri ve zamanı,
Bitki direncinin arttırılması, hastalık ve zararlılara karşı gerektiğinde kültürel ve biyolojik yöntemler ile organik kökenli prepatların kullanımı,
Yabancı ot kontrolünde ekim nöbeti, bitkilerinin morfolojik özellikleri gibi yöntemlerin ele alınıp gerektiğinde mekanik yöntemlerin kullanımı,
Ekolojik yöntemlere uygun hasat, depolama ve dağıtım,
Ekolojik işletme esasları,

Hayvansal Üretimde
- Sağlıklı hayvan yetiştiriciliği,
- Hayvan barınaklarında uygun yaşam koşulları,
- İşletmede yemlerin üretilmesi ve organik yemlerden yararlanma,
- Damızlık ve ırk seçiminde ekolojik uygunluk.

Organik Tarımda Bitkilerin Korunması: Organik tarımda, sentetik kimyasal maddelerin (örn. genelde gübreler, ot ilaçları, bitki koruma ürünleri, insektisitler ve pestisitler) kullanımı yasaklanmıştır. Bitkiler öncelikle hastalıklara dirençli türlerin seçilmesi ve uygun toprak işleme metotları vasıtasıyla korunmaktadır. Bunlar:
Ürün rotasyonu, örn. aynı arazide ardışık olarak aynı ürün yetiştirilemez. Bu metodun temelini oluşturan mantık, parazitler gelişemez ve bitki besinleri aşırı tüketilmez.
Sıra çalıları ve ağaçların dikilmesi, sadece peyzajı daha hoş yapmaz, aynı zamanda parazitlerin doğal predatörleri için barınak sağlar ve komşu alanlardan gelen kirlilik maddelerine karşı fiziksel bir bariyer oluşturur.
Ara ürün yetiştirme, örn. bir ürün diğerlerinin parazitleri tarafından seviliyorsa, farklı ürünlerin paralel işlenmesi.
Organik tarım, iyi-bozunmuş gübre ve organik kompostlar (örn. çimen vb.) ve yeşil gübre gibi doğal gübreleri kullanır. Örn. bu amaç için dikilmiş yonca ve hardal gibi bitkilerin toprağa karıştırılması.
Bitkileri hastalık ve zararlılardan korumak gerektiğinde, bitkisel, hayvansal veya mineral orijinli doğal maddeler kullanılır, örn. bitki ekstraktları, faydalı predatörler, kaya unu veya toprak yapısını ve kimyasal kompozisyonunu ıslah eden ve bitkileri kriptogamik saldırıdan koruyan doğal mineral maddeler.

Toprağımızın bozulan dengesinin tekrar kurulabilmesi için organik gübreleme şarttır. Organik gübreleme ile toprağa verilen organik madde toprakta hava- nem dengesinin kurularak, fiziksel yapının düzelmesine, organik madde takviyesi ile mikroorganizma faaliyeti artacağından, biyolojik aktivitenin hızlanmasına, hızlanan biyolojik aktivite sayesinde besin elementlerinin alınabilir hale gelmesiyle kimyasal yapının düzelmesine neden olacaktır.

Böylece toprakta fiziksel, kimyasal ve biyolojik denge kurulacaktır. Kurulan vazgeçip, organik gübrelemenin daha fazla olmasını sağlamalıyız. İşte burada organik tarımın önemi ön plana çıkmaktadır. Organik tarımda kimyasal gübre kullanılmaması tarım topraklarının korunması açısından son derece önemlidir. (www.itmturhol.com OCAK,2011 )

ORGANİK ÜRÜN PİYASALARININ YÜKSELİŞİ:

Günümüzde organik sektörü dünya genelinde 63 milyar dolarlık bir pazara ulaşmış durumda. Organik ürünler konusunda dünyanın en büyük fuarı olan BioFach bu yıl 26. Kez düzenlendi. Fuarda organik normlara uygun olarak üretilen her türlü gıda, ekolojik mobilya, dekorasyon malzemeleri, kağıt ve kağıt ürünleri, bahçe ürünleri, tarımsal ve hayvansal ürünler, deri, takı-mücevherat, el işleri, hediyelik eşyalar, müzik enstrümanları gibi ürünler sergilenirken başta Almanya olmak üzere; belli başlı Avrupa ülkeleri, ABD, Japonya, Güney Afrika, Hindistan, Endonezya gibi dünyanın birçok ülkesinden ziyaretçi geldi.”  http://www.haberler.com/turkiye-nin-organik-tarim-urunleri-almanya-da-4353660-haberi/


Almanya’da düzenlenen dünyanın en büyük organik ürünler fuarı 'BioFach 2013 Dünya Organik Ticaret Fuarı'nda da görüldüğü gibi her tür organik ürüne büyük bir talep vardır. Dünyanın her tarafından fuara katılımın olması ve başta Avrupa ülkeleri ve ABD olmak üzere dünyanın birçok ülkesinden ziyaretçilerin gelmesi organik ürünlerin büyük bir gereksinim durumuna geldiğini göstermektedir. Organik ürün piyasalarının 63 milyar dolara ulaşması, gelecekte bu sektörün, doğal gaz, petrol ürünleri gibi büyük bir Pazar olacağını gösterir.

 Fuarda Türk organik ürünleri dünyanın dört bir tarafından gelen organik ürün ithalatçılarının gözdesi olmuştur.

Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Mustafa TÜRKMENOĞLU’nun da belirttiği gibi organik üretim ve ihracatında yıllık 250 milyon dolar ihracat yapan ülkemiz,  2023 yılında 2,5 milyar dolar ihracat hedeflemektedir. Ancak, bu sektöre olan talebin artışına koşut olarak organik ürün üretimine yapılacak olan yatırımın önemi üreticilere kavratılacak olursa, bu gelirin çok daha yüksek miktarlarda gerçekleşmesi olanağı vardır. Ülkemizin anorganik ürün piyasalarına (sanayi ülkelerine) yakın ve geçiş yolu üzerinde olması ve organik ürün üretme koşul ve potansiyelinin yüksek olması bu olanağı gerçekleştirecektir.

 ORGANİK TARIMIN YAPILDIĞI ARAZİLERİN ÖZELLİKLERİ VE BALYA VE ÇEVRESİNİN ORGANİK TARIMA ELVERİŞLİLİĞİ:
Organik üretim yapılacak bölgelerin ve arazilerin; geleneksel üretim yapılan bölgelerden, eksoz atıklarının yoğunlaştığı işlek anayollardan, ağır sanayi tesislerinden, çevreye salınan zehirleyici atıkları yoğun maden işletmelerinden, kentsel atıkların toplu olarak bırakıldığı alanlardan, kirletici atıklar içeren akarsu ve yeraltı sularından etkilenmeyecek bir uzaklıkta olması gerekir.
Bu bölgelerde, büyük bir gereksinim olacak olan her tür organik ürünün, tam organik yapıda veya yarı organik yapıda da olsa teşvik edilmesi, üretiminin yapılması büyük önem taşır. Ekolojik niteliklere sahip olan ve olmayan bölgelerin tamamında bütünü ile organik üretim yapılması olanaksızdır. Gereksinmelerin karşılanabilmesi için her tür bilimsel yöntem ve girdiler üretimde kullanılmak zorundadır. Amaç, insan sağlığını koruyabilmek için ve özellikle hastalık riski taşıyan kişi ve bölgelerde organik ürün tüketimini olanaklı olduğu ölçüde arttırmaktır.
 Kanser tedavisi gören hastaların organik ürün üretimi yapılacak niteliklere sahip olan bölgelerde kurulacak ekolojik hastanelerde, organik ürünlerle gereksinimlerinin karşılanarak, organik eşyalarla donatılı onkoloji servislerinde tedavilerinin yapılması, sağlıkta daha büyük oranlarda başarılı sonuçlar alınmasına neden olacaktır.
Bu koşullara sahip olan bölgelerden birisi de Balya ve çevresinde bulunan arazilerdir. Bu bölgelerde Organik Bitki, Hayvan ve Organik eşya ürünlerinin üretiminin teşvik edilmesi, tanıtımı ve eğitiminin yapılması önem taşır. Balya’nın gelişmesinde varolan bu büyük potansiyelin değerlendirilmesi ile çok yakın bir bağ vardır. Gerek ekolojik hastaneler kurulabilmesi açısından, gerekse sanayi kuruluşlarından, hava ve su kirliliğinden uzak, tam ve yarı organik ürünlerin üretimine çok elverişli bir bölge olarak, Balya’nın Organik Ürün Üretiminde bir marka olarak piyasalarda yer alması gerekir. Balya üreticisi bu alanda yurt ve dünya çapında bir Ürün Markası haline geleblir.
ORGANİK ÜRÜN ÜRETİMİNİN SERTİFİKALANDIRILMASI VE DENETİMİ:

Organik ürünlerin üretimi, organik tarım ürünleri dışında da büyük yaşamsal öneme sahiptir.  03/12/2004 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğü giren 5262 Sayılı  Organik Tarım Yasası’nın alanının genişletilerek yeniden düzenlenmesi gerekir.

03/12/2004 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğü giren 5262 Numaralı Organik Tarım Yasası’nın kapsamı ikinci maddede tanımlanmıştır.

Madde 2- Bu Kanun, organik tarım faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin kontrol ve sertifikasyon hizmetlerinin yerine getirilmesi ve Bakanlığın denetim usul ve esasları ile yetki, görev ve sorumluluklara dair hususları kapsar.

Beşinci maddede organik ürün yapan üreticilerin sertifikalandırılması ve denetimi ele alınmıştır.

Madde 5-Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu veya sertifikasyon kuruluşu tarafından sertifikalandırılmamış ürünler, organik ürün veya organik girdi adı altında satılamaz.

Organik ürünlerin ve üreticilerin sertifikalandırılması süreci kısaca aşağıda tanımlandığı gibi işler.

“Sertifikasyon; organik tarım standartlarının belirlediği bütün kontrol yöntemlerinin uygulanması sonucu işletmenin, ürünün ve girdinin mevzuata uygunluğunun değerlendirilerek belgelendirilmesidir.

Kontrol ve sertifikasyon kuruluşlarının, kuruluş tarihlerinden itibaren en geç 2 yıl içerisinde ISO Guide 65’e göre akredite olmaları gerekmektedir. Uluslararası Standardizasyon Organizasyonu (ISO) tarafından 1996 yılında hazırlanan Guide 65, bir ürünün sertifikasyon sistemi ile ilgili olarak çalışmakta olan organların genel kriterlerini belirlemektedir.

Türkiye’de organik tarımın başlangıcından itibaren kontrol ve sertifikasyon firmaları faaliyetlerini sürdürmektedir. T.C Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından yetki verilen kontrol ve sertifikasyon kuruluşlarının sayısı artış göstermektedir.

 Organik tarımda sertifikasyon süreci müteşebbisin kontrol ve sertifikasyon kuruluşuna başvuru yapması ile başlamaktadır. Kontrol ve sertifikasyon firması gerekli değerlendirmeleri yaparak, başvurunun uygunluğu durumunda müteşebbis ile ilgili standartlar kapsamında üretim yapacağını taahhüt eden bir sözleşme yapar. Üretimdeki her bir aşamaya göre kontrol planı hazırlanır. T.C Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından yetki verilen bir kontrolör tayin edilerek müteşebbise bildirimde bulunulur. Kontrolün yılda en az bir kez yapılması zorunludur. Bu sayı ürün ve üretim ile ilgili riskler değerlendirilerek arttırılabilir. Risk değerlendirmesine göre kontroller; tarımsal üretim birimleri, hasat ve hasat sonu işlemler, depolama, taşıma, işleme ve paketleme ve satış gibi her aşamada yürütülür. Şüpheli durumlarda kontrol ve sertifikasyon kuruluşu önceden belirtilen kontrol programı dışında habersiz kontroller yaparak düzeltme faaliyetlerini izleyebilir. Bir sonraki aşamada tespit edilen risklere göre ve şüpheli durumlarda örnekler alınarak analizler yaptırılmaktadır. Analizler ISO-17025 standartlarına göre akredite edilmiş laboratuarlarda yapılır ve ancak bu laboratuarlarda yapılan sonuçlar kabul edilir. Kontrolör yaptığı kontrolün sonuçlarını belirten detaylı bir rapor hazırlar. Sertifikasyon birimi kontrol raporunu inceleyerek değerlendirir ve faaliyetin sertifika alıp alamayacağı, eğer sertifikalandırılma söz konusu ise ilave koşulları ve sertifikalandırma statüsü belirler. Karar kontrol raporu ile birlikte onay için müteşebbise gönderilir. Müteşebbis onayından sonra, sertifikasyon için kararda belirtilen koşullar yerine getirildiğinde “Organik Tarım Müteşebbis Sertifikası” (master sertifika) hazırlanarak müteşebbise iletilir. Her bir organik ürün için ise “ürün sertifikası” düzenlenir. Ürün sertifikasında organik ürünün izlenebilirliği açısından; kontrol ve sertifikasyon kuruluşunun adı, kod numarası, adresi, sertifika numarası, ürünün adı ve özelliği, sertifikalanma statüsü, ürün miktarı, hasat yılı, üretim yılı, ürünün kaynağı, sözleşme numarası, fatura ve sevk irsaliye numara ve tarihileri, ambalaj tipi ve adedi, parti numara ve kalibresi, G.T.İ.P numarası, alıcı ülke alıcı müteşebbis adı ve adresi, gönderen ülke, gönderen müteşebbis adı ve adresi, sertifika onay tarihinin bulunması gerekmektedir.

Kontrol ve sertifikasyon işlemlerinin organik üretimin her yılında yenilenmesi gerekmektedir.” (http://www.tugem.gov.tr).







NOT: BU YAZININ BİR BÖLÜMÜ BALYA İLÇESİ VE KÖYLERİ KÜLTÜR, YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA DERNEĞİ DERGİSİNİN NİSAN 2013 SAYISINDA YAYIMLANMIŞTIR.


İsmail İNCİ,  25/04//2013


SAVAŞ EKONOMİSİ VE PANDEMİ EKONOMİSİ-ORTAK NİTELİKLER VE ALINACAK ÖNLEMLER-

  ORTAK VE FARKLI STRATEJİLERİ İLE SAVAŞ EKONOMİSİ VE PANDEMİ EKONOMİSİ (1)        Savaş dönemleri ile Pandemi dönemlerinde ülkelerin iç...