KRİPTO PARALARIN NİTELİKLERİ- ÖDEME ARACI VE YATIRIM ARACI OLARAK
DEĞERLENDİRİLMESİ
Ekonomik anlamda bir malın değeri o malın veya ürünün alım-satımla diğer
mallar ile değişiminde(mübadelesinde) ortaya çıkan değeridir. Ve insan emeği
tarafından üretilmemiş olan hiçbir mal ve ürün ekonomik anlamda değere sahip
değildir. Bu sonuca bağlı olarak değişimi, ticareti de mümkün değildir. Para
ise ticarete konu olan malların değişiminde ticareti kolaylaştırmak amacı
kullanılan, malların değişiminde eşdeğerlik ilişkilerini gösteren araçlardır.
Paranın oluşturulması, basımı ve ticari piyasalarda kullanımı hakkı
ulusal devletlere aittir. Bu egemenlik kamuoyu içinde oluşan toplumsal uzlaşı
sonucu kazanılır. Uzlaşı sonucu belirlenen para ise Christian Marazzi’nin
deyimi ile “yurttaşlık ilkesi temelinde bir toplumsal aidiyet biçimini
tanımlar”. Toplumsal bağı yanında ulusal bir para uluslararası siyasi, hukuki,
ticari…vb tüm ilişkilerde ulusal egemenliği ve ulusal bir aidiyeti temsil eder.
KRİPTO
PARALARIN ORTAYA ÇIKIŞI VE NİTELİKLERİ:
Kripto Para olarak adlandırılan ve ekonomik değeri ulusal paralarda olduğu
gibi malların mübadelesi sonucu değil, sanal ortamda arz ve taleple oluşan
kripto paralar, ulusal paraların arasındaki değer farklılıkları ve ulusal bir
paranın sık sık değer değişimleri ile ortaya çıkan sorunlara çözüm olarak
ortaya çıkmıştır.
kripto para” teriminin ilk kez
kullanılması 1998’de Çinli bilgisayar mühendisi Wei Dai’nin b-money isimli
elektronik para sistemi icadıyla başlamıştır. 2008 yılında tüm dünyayı
etkileyen küresel ekonomik krizinin ardından merkezî otoritelere güven azalmıştır.
İnsanlar Devletlerin Merkez bankalarının kontrolünde ve erişiminde güvenilen, sağlam olarak
bilinen, değer deposu olan Dolar, Euro gibi sağlam paralara güven azalınca,
yeni bir para birimi arayışı içerisine girdi. İlk kripto para örneği olan Bitcoin tam
da bu küresel ekonomik krizin ardından 2009’da Satoshi Nakamoto lakaplı, gerçek
kimliği hala belli olmayan bir kişi veya grup tarafından geliştirilip piyasaya
sürülmüştür.
2009 yılında kripto paraların ortaya
çıkışından yıllar önce de güvenli, uluslararası ortak bir değer birimi arayışı
olmuştur. Christian Marazzi, “Sermaye Ve Dil” adlı kitabında bu arayışı
şu şekilde yazar: “…uluslararası işlemler,
uluslararası ödemelerin % 80'inin dolarla (uluslararası para birimi) yapıldığı
modern ekonomilerde olduğu gibi ulusal bir para birimiyle İcra edildiğinde,
ulusal para birimi ve uluslararası kullanımı arasındaki asimetri ister istemez
küresel ölçekte mali dengesizlikler doğurur. Bu nedenle, son birkaç on yılda
eski altın standarda dönerek ya da Keynes'in Bretton Woods'ta ortaya koyduğu
rota takip edilip, Keynes'in1944' teki konferansta önerdiği Bancor'a benzer bir
gayri maddi ulusüstü para birimi ortaya konarak küresel ekonomik ve parasal
istikrarsızlığa bir son verme yönünde birçok girişim oldu. Her iki durumda da
ana fikir şu: Ulusal ekonomik devreler arasındaki dengeyi, ulusal olarak
üretilmiş değer miktarlarının döviz kurları şu ya da bu ulusun lehine
değiştirilmeden mübadele edilmesine olanak tanıyan araçsal bir para birimi
oluşturarak yeniden istikrarlı hale getirmek…“(s.92-93, Christian Marazzi, Sermaye
Ve Dil)
Yapılan uluslararası antlaşmalarla Bretton Woods Altın Standarttı
sistemi kabul edilmiş, ancak sistemin işleyişi sonucunda Doların aşırı değerli
duruma yükselmesi, ABD’nin dış borçlarını aşırı ölçülerde arttırmasına neden
olunca, ABD doları devalüe ederek sistemin sürdürülmesine 1971 yılında son
vermiştir. Bu sonuç kaçınılmaz olarak ortaya çıkmıştır çünkü paranın değerinin
oluş biçimi, alıcı ile satıcı arasındaki mübadele ilişkileri ile ortaya çıkar.
Başka bir değere bağlanması mübadele ilişkilerindeki ekonomik yasalara
aykırıdır ve ekonomik dengelerin bozulmasına neden olması doğaldır.
Yine 2000
yılında başlayan ve iki yıl içinde dünya piyasalarında 1929 krizinden sonra en
büyük çöküşe neden olan ekonomik kriz sonrasında, kullanımda olan ancak değeri
kısa sürede aşınan, enflasyonist baskılara dayanamayan Dolar, Euro gibi paralar
yerine daha istikrarlı, değeri değişmeyen bir değişim aracı üzerinde düşünceler
ortaya çıkmıştır. Andre Gorz’a göre böyle bir tüketim parasının ortaya çıkması
çok muhtemeldir: “Dağıttığı
ödeme imkânı giderek azalan ama daha fazla meta üreten bir sistemin iç
patlamasını önleyebilecek tek şey, günümüzde çok farklı dört işlev yerine
getiren tüketim parasından apayrı, politik ölçütlere göre yaratılmış ve
dağıtılmış, doğası gereği enflasyonist-olmayan (kısa sürede zaman aşımına
uğrayan, dolaşımı sınırlı) özel bir tüketim parasıdır. Böyle bir paranın, kendi
adıyla anılma cesaretini göstermeden önce çeşitli kisveler altında, gelecekteki
yirmi yıl içinde sürece dahil olması çok muhtemel gözükmektedir. .”
(s.42, Andre Gorz, Maddesiz-Bilgi, Değer ve Sermaye-)
Değeri, ekonomik krizler gibi büyük ekonomik
olaylar karşısında değişmeyen ve hatta bu ekonomik krizlerin oluşumuna önlem
olacak bir değişim aracının varlığının ortaya konması gerçekçi değildir. Çünkü Kişiler arasında paranın değeri alıcı ve satıcı arasındaki
arz talep ilişkisi ile belirlendiği gibi, ulusların aralarındaki ekonomik
ilişkilerde de paranın değer alıcı ve satıcı ulusların arz ve taleplerine göre
belirlenmektedir. Bu nedenle kripto paralarda olduğu gibi uluslararasında, tüm
insanlar arasında ortak değere sahip bir genel değer ölçü birimi oluşturma
iddiasıyla ortaya çıkan düşünce ekonomik yasalarla uyumlu değildir.
2002 yılı ve 2008 yılındaki krizlerin
asıl nedeni ise maddi ürün karşılığının çok üzerinde sanal, maddi olmaya
tüketim ürünlerinin sermaye piyasalarına egemen olması olmuştur. Yine Andre
Gorz’un anlatımı ile: “…Maddesiz
sermaye borsasının çöküşü, pazarda değiş tokuş edilemeyen bölünemeyen,
ölçülemeyen, dolayısıyla paraya dönüştürülebilir değişim değeri olmayan
aktiflere parasal bir eşdeğer”, diğer anlamı ile değişimi yapılacak maddi mal
ve hizmet bulunmaması nedeniyle olmuştur. Kripto paraların nitelikleri ile
ekonomik krizin ortaya çıktığı Sermaye piyasalarındaki bu sanal nitelikler
birbirleri ile eşleşmektedir.
Kripto para temelde bir elektronik paradır.
Elektronik ortamda arz talep ilişkilerine göre değeri belirlenmektedir. Talep
artınca değeri artar, talep azalınca değeri azalır. Coin adı verilen madeni
jetonlardan başka hiçbir mal ve hizmet karşılığı yoktur. Elektronik para sanal bir paradır. Çünkü ulusal
paraların toplumsal aidiyetlik niteliklerinin tersine ulusal ve toplumsal
hiçbir bağlılıkları yoktur. Bu nedenle kripto paraların, mal mübadele
ilişkileriyle bağı yoktur, elektronik ortamda oluşan değerinin bireylerin
üretim ve tüketim davranışlarıyla ekonomik değer oluşturması gibi niteliği
yoktur. Sanal para olarak dijital ortamda bir veriden ibarettir, maddi mal ve
ürün karşılığı bulunmaz.
Elektronik para devlet veya kanun
gözünde genel geçerliliği olan bir değişim aracı değildir çünkü devletler için
sadece kendi bastıkları ulusal para geçerlidir. Bu nedenle ancak kısıtlı bir
grup içinde geçerliliği vardır.
Elektronik para eritildiklerinde pek
değer kaybetmeyen altın ve gümüş paralar gibi değerini gram olarak içinde
taşımaz, bir yerlerde altın karşılığı olan bir belge de değildir.
Elektronik para özelliklerinin taklidi
zor olan ve detayları herkesçe bilinen fiziki bir nesne de değildir.
Kripto para aynı zamanda bir ağ
(network) parasıdır ki özellikle internet gibi bir bilgisayar ağı üzerinden
elektronik ortamda sayısal (dijital) olarak saklanır, havale edilebilir ve
kullanılır.
Bazı kripto paralar (banka kartı
gibi), tıpkı geleneksel parada olduğu gibi, parayı "basan" kurumun
kayıtları ve garantisi ile ayakta dururlar. Bunlar
için merkezi terimi kullanılır ve hâkimiyet de muhasebe defterlerini
tutan o merkezin elindedir. Bu kişilerin dışında devlet dahil kimsenin elinde
değildir. KRİPTO paralar ilgili aracı kuruluşun veri merkezinde saklanır.
Yatırımcıların kripto para almak için bu kuruluşlara yatırdığı fiziki paralar
yani TL’ler, Dolar veya Eurolar ilgili kuruluşun banka hesabında toplanır.
Buradaki tehlike hem kripto paranın hem de bankadaki fiziki paraların tamamen
bu kuruluşların inisiyatifinde olması ve herhangi bir denetime ya da kurala
bağlı olmadan yönetilmesi. Thodex örneğinde olduğu gibi yatırımcılar bir gün
paralarının buharlaşması tehlikesi ile karşı karşıya kalabilmektedirler.
Merkezsiz kripto parayı kim basar, ilk kim
faydalanır? Genellikle para önceden belli bir programa göre azar azar otomatik
olarak basılır ve merkezsiz işlemleri, şifre hesaplarını yapan ve muhasebe
defterlerini diğer kopyalarıyla uyumlu tutanlara ispatlanmış emek karşılığı
olarak verilir.
Kripto paraların bankaların birçok
işlevini devralma tehdidi söz konusudur, örneğin geleneksel bankalarda günler
süren pahalı havale işlemleri kripto para kullanarak neredeyse bedava ve anında
gerçekleşen bir işlem haline gelebilir.
Devletler merkezsiz kripto para ile devlet
kontrolü dışında sınır ötesi anonim havale olanağını terör, mafya, yasak kumar,
internet haydutlarının yakalanmadan rehine diyeti teslim alabilmeleri, kapital
kaçırma ve vergi kaçırma sebeplerinden pek onaylamazlar ama çeşitli sebeplerden
gene de karşı çıkamayabilirler.
En büyük eleştiri ve tehdit geleneksel
finans kurumları ve bankalardan gelmiştir, merkezsiz kripto paranın aslında
garantisi olmadığı, bir balon gibi patlayacağı yönündedir. Hollanda tarihindeki “Lale Çılgınlığına”, bir çeşit “Ponzi Oyununa” benzetilir.
KRİPTO PARA
DOLANDIRICILIKLARI:
Kripto paralar bu nitelikleri ile
Ponzi oyununa diğer bir anlatımla Saadet Zinciri(Piramit Sistemi)
dolandırıcılığına benzemektedir. Son aylarda giderek artan olaylar da bunu
kanıtlamaktadır. Ponzi şeması, Ponzi
sistemi veya Ponzi oyunu, yüksek kâr getiren bir üretim
varmış gibi göstererek yatırımcıları sisteme katmayı amaçlayan ve ilk yatırım
yapanlara ödemenin sisteme sonradan katılanların parasıyla yapıldığı bir
dolandırıcılık yöntemidir. Ortada yüksek kâr getiren bir üretim olduğu, bu
üretim sayesinde yatırımcılara para ödendiği iddia edilir ve bu sayede sisteme
yeni yatırımcılar çekmeye çalışılır. Ponzi şemasına katılımlar bittiği zaman,
ortada kâr getiren bir üretim olmadığı için yeni yatırım yapanlara ödeme yapılamaz,
sistem çöker ve ponzi şeması sonlanır. ponzi sistemine katılım oranı sonsuza
kadar süremeyeceği için bu ponzi sistemini kuran kişinin çoğu parayı alıp
kaçmasıyla sonlanır.
Türkiye'de son yıllarda “Çiftlik Bank” gibi para
kazandırma vadeden oluşumlar ponzi şemasına en etkili örnek olarak ortaya
çıkmış, yüz milyonlarca lira dolandırılarak binlerce kişi mağdur edilmiştir.
Kripto para dolandırıcılığı Thodex,
Dogecoin Mining, He Coin kripto paralarından sonra son olarak Bitrota kripto
parada da yaşandı. Kripto para dolandırıcılığına çok tipik bir örnek olduğu
için yazımızda basından alınan bilgileri geniş olarak paylaşacağız.
BİTROTA
NEDİR?
"Merkezi
Kayseri'de olan, Kenan Altun ile Avusturya vatandaşı Hasan Özkan'ın 3 yıl önce
kurduğu Endless Yazılım Teknoloji A.Ş. isimli şirket, 'Bitrota' adındaki kripto
para borsasını devreye aldı. Bu kişiler, 'Talent' adını verdikleri coine
yatırım için yoğun çalışmaya girdi. Kayseri dışında en çok ağırlık verilen il
ise Hatay oldu. Lüks ofislerin kurulduğu kentte, yüzlerce vatandaş, ortadan
kaybolan şirket sahibi ve giriş yapılamayan sistemle beraber, binlerce lirasını
kaybetti. Kripto para borsası Bitrota'nın sahiplerinden Kenan A. 'Bilişim
sistemleri banka veya kredi kurumlarını araç olarak kullanılması suretiyle
dolandırıcılık' ve 'Tacir veya şirket yöneticileri ile kooperatif
yöneticilerinin dolandırıcılığı' suçlarından tutuklandı.
Bursa'da Bitrota isimli kripto para borsasında
dolandırıldığını iddia eden 15 kişi savcılığa suç duyurusunda bulundu.
Mağdurların avukatı Arife Tuğba Çetinkaya, son dönemlerde yatırımcıları mağdur
eden kripto para borsalarının birbiri ile bağlantılı olduğunu belirterek, vurgunu
yapanların ilişkilerini çizdiği şema ile anlattı.
Kripto para vurgunu yapanların
ilişkilerini çizdiği şema ile anlatan Çetinkaya, şunları söyledi:
– Kenan A. ve Hasan Ö.’nün ortak olduğu
borsada 2019 yılında Mydex diye bir kripto para yayınlandı. O paranın sahipleri
hakkında dolandırıcılıktan dava açıldı. Daha sonra Kenan A. kendi borsasında 2
tane farklı isimde kripto para yayınlıyor. Bunun dışından Bitrota borsasında
işlem gören ve ponzi coin dediğimiz yani yüzde 30dan yüzde 45e kadar kazanç
vaat eden coinler var. Mpax, Mydexchin,Talent, Rota bunların tamamı bu
coinlerden. Aslında aralarındaki bağlantı şu şekilde: Taner Ynin Mydexchin
isimli kripto parası ilk olarak Bitrotada yayınlanıyor.
1 MİLYARLIK VURGUN
– Bitrota Kenan A. ve Hasan Ö.ye ait.
Aynı zamanda Mydexchi’nin reklam yüzünü de bizim Erkan A. adıyla bildiğimiz
Eren D. Erkan A. Mydexchi’nde 2 bin kişilik bir liste oluşturup onunla birlikte
Mpax’a geçiyor. Ama aslında bunların asıl olayı Taner Y., Mydexchin’i
batırdığında yani dolandırıcılığı ortaya çıktığında Bitrota’da başka bir kripto
para ortaya çıkıyor. Bitrota’da sıkıntı çıktığında Mpax devreye giriyor. Mpax
davalık oldu şimdi ortaya yeni kripto paralar çıktı. Yani bu adamlar sürekli
olarak çete ve organizasyon dahilinde ponzi coin sistemiyle çalışıyorlar. Mpax
için 150 müvekkilim var. Bitrota için sayı daha az ama bireysel suç duyuruları
yapılıyor.”
(Yayınlanma: 11:03 - 05 Aralık 2021- https://www.sozcu.com.tr/2021/gundem/kripto-para-magdurlarinin-avukati-suphelilerin-baglantisini-semayla-anlatti-6809026/?utm_source=ilgili_haber&utm_medium=free&utm_campaign=ilgilihaber)
Toplumsal ve ulusal bağı bulunmayan bu örgütlenmeler, devletin toplumsal
ve ulusal yapısına aykırı olarak oluşarak çete, mafya gibi birer suç örgütü
haline gelebilmektedir. Birçok dolandırıcılık örgütünün kullanmış olduğu ponzi
dolandırıcılık oyunlarıyla, özellikle dünyaca ünlü, saygın kişi ve kurumları
reklamlarında kullanarak kendilerine büyük bir zenginlik kazandırılacağı güveni
verilmektedir.
“Önce lüks araçlar ve paralar kazandırdılar sonra dolandırdılar
Yeni kripto para dolandırıcılığı
mağdurları 'saadet zinciri'ni andıran dolandırıcılığı anlattı. Kripto para
borsası Bitrota'nın sahiplerinden Kenan Altun geçtiğimiz perşembe günü
tutuklandı. Dolandırıcılığın boyutunun milyonlarca dolar olduğu kaydediliyor.
Mağdurlarından öğretmen Ö.A. 800 bin lirasını kaptırdığını söyledi. Ö.A.
"Maddi durumu kötü olanlara ilk etapta lüks arabalar ve paralar kazandırdılar.
Biz de bu paralar ve lüks araçlara inandık ve biz de güzel paralar
kazanacağımızı düşündük. Ama işin bu şekilde olacağını bilseydik asla
girmezdik" dedi
"TEŞVİK EDİCİ BİRÇOK REKLAM
YAPTILAR"
Bütün ailesinden topladığı 300 bin
lirayı Bitrota'da kaybeden N. K.,"Hatay'da yaşıyorum ve ben de Bitrota
mağdurlarından biriyim. Kısa bir zaman önce Bitrota adında bir borsa sitesi
vardı ve bu site o kadar yaygındı ki her 10 kişiden 8'i Bitrota'ya yatırım
yapıyordu. Yatırım yapanların kimi borç alarak kimi ise evi, arabasını satarak
girdi. Çünkü bizleri böyle bir gelir kaynağı olduğuna inandırdılar. İnsanlara
paraların kısa bir sürede iki üç katına katlayacaklarını vaatlerinde
bulundular. Aynı zamanda Bitrota'ya teşvik edici ve inandırıcı birçok reklam
yaptılar. Bu reklamlar varken insanların bunlara inanmaması mümkün değil. Şu an
Bitrota'dan bir sürü mağdur var. Resmen insanlara hayal sattılar" dedi.
"HEPİMİZE ÖNCE ÇOK GÜZEL VAATLERDE
BULUNDULAR"
Hatay'da öğretmenlik yapan Ö.A'da birkaç
ay içinde ailesinde topladığı 800 bin lirayı Bitrota'ya yatırdığını söyledi.
Ö.A, "Ben ve ailem çok büyük bir dolandırıcılığın içine düştük. Hepimize
önce çok güzel vaatlerde bulundular. Çok güzel paralar kazanacağımızı
söylediler. Biz bu Bitrota'nın Bitcoin gibi olacağını düşündük. Çünkü bize
sistemin o şekilde olacağını anlattılar. Ancak parayı yatırdıktan 2 ay sonra 3
bin liraya yakın bir para çektik. Sonrasında sistem tamamen kapattılar ve
sürekli 'sistem açılmıyor, sistem kapalı' gibi yalanlar uydurmaya başladılar.
Bu yalanlarla bizi 8-9 ay kandırdılar" diye konuştu.
"SAADET ZİNCİRİ GİBİ BİR OLAYIN
İÇİNE DÜŞTÜK"
'Bitrota'da kaybettikleri paralar
yüzünde tanıdığım birçok kişi eşiyle boşanma aşamasına geldi' diyen Ö.A,
"İşin en kötü kısmı hem kendimizi hem de yakınlarımızın bu işin içine
girmesini sağladık. Çünkü bizi ne kadar insan getirirsek, o kadar para
kazanacağımıza inandırdılar. Bitrota, Bitcoin gibi bir sistem değilmiş ve
saadet zinciri gibi bir olayın içine düştük. Biz bu durumu çok sonra öğrendik.
Şu an 30- 40 bin aile benim gibi mağdur" ifadelerini kullandı.
"MADDİ DURUMU KÖTÜ OLANLARA İLK
ETAPTA LÜKS ARABALAR VE PARALAR KAZANDIRDILAR"
Ö.A, sözlerine şu şekilde devam etti:
"Kenan Altun, bazı çalışanları biz işin ciddiyetini kavrayalım diye
Hatay'da bir ofis açtı. Bizi çok güzel kandırdılar. Hatta maddi durumu kötü
olanlara ilk etapta lüks arabalar ve paralar kazandırdılar. Biz de bu paralar
ve lüks araçlara inandık ve biz de güzel paralar kazanacağımızı düşündük. Ama
işin bu şekilde olacağını bilseydik asla girmezdik. Umarım bu mağduriyetimiz en
kısa zamanda giderilir"
"LÜKS DAVETLERLE MAĞDURLARIN
GÖZLERİNİ BOYUYORLAR"
Avukat Sinan Keskin, sözlerine şu
şekilde devam etti: "Dolandırıcılar, genellikle lüks davetler, o davetlere
katılan model ve mankenlerle mağdurların gözlerini boyuyorlar. Vatandaşlara
tavsiyem daha çok borsanın işlem hacmine, teknik altyapısına bakmaları yönünde.
Bunu haricinde yüksek kar vaadi bulunanlara itibar etmemelerini öneriyorum.
Ayrıca önemli bir hususu daha belirtmek istiyorum. Küçükçekmece Başsavcılığı örgütlü
suçlar bürosu tarafından yürütülmekte olan Doge Coin Mining soruşturmasında
bulunan birçok şüpheliye Bitrota soruşturmasında da görmekteyiz. İki dosya
arasındaki hukuki ve fiili bağlantı nedeniyle savcılıktan dosyaların
birleştirilmesini talep ettik. Bu dosya kapsamında gözaltı kararları verilerek
tutuklama adeta ülkemizde organize bir çete halinde kriptoyu aracı kullanmak
suretiyle vatandaşlarımızı 2 milyar TL'ye yakın bir tutar ile dolandıran bu
yapılar mutlak suretle çökertilmelidir ki bir daha hiç kimse bu tip hadiselere
tevessül etmesin."
(12.12.2021 - 12:44Güncelleme: 12.12.2021 - 12:44-https://www.haberturk.com/son-dakika-luks-arac-oyunuyla-kripto-vurgunu-iddiasi-3280867)
Kripto paralardaki suç örgütü olarak ortaya
çıkan sayısız örnekler ve ulusal-toplumsal aidiyetten bağımsız olarak
davranışları ile devletlerin yapılarını, kurumlarını olumsuz yönde etkileyerek yerini alma
çabaları karşısında başta Çin olmak
üzere ülkeler, kripto para oluşumlarına karşı önlemler almaya başladılar.
Devletlerden Kripto Paraların sonunu getirecek olan açıklamalar gelmeye
başlamıştır. Ancak Kripto Paraların tabutuna son çivi konuluncaya kadar
faaliyetlerini sürdüreceği görülmektedir.
DEVLETLERDEN KRİPTO
PARALARIN SONUNU GETİRECEK OLAN AÇIKLAMALARDAN BAZILARI:
“SON DAKİKA HABERİ:
Çin, kripto para birimiyle ilgili tüm işlemlerin yasa dışı olduğunu ve
yasaklanması gerektiğini söyledi.
Çin'in merkez bankası olan Halk Bankası
(PBOC) web sitesinde, Bitcoin ve Tether dahil tüm kripto para birimlerinin para
birimi olmadığını ve piyasada dolaşıma giremeyeceğini söyledi.
Çin Halk Bankası, kripto para birimlerinin piyasalarda geleneksel para
birimleri olarak dolaşmaması gerektiğini ve denizaşırı borsaların internet
üzerinden Çin'de yatırımcılara hizmet vermelerinin yasaklandığını da sözlerine
ekledi.
PBOC ayrıca finansal kurumların, ödeme şirketlerinin ve internet şirketlerinin
kripto para ticaretini kolaylaştırmasını da yasakladı.
Merkez bankasının yanı sıra bankacılık, menkul kıymetler ve döviz
düzenleyicileri de dahil olmak üzere on Çin devlet kurumu, ortak bir
açıklamada, kripto para birimlerinin spekülatif ticaretine "yüksek
basınçlı" baskıyı sürdürmek için yakın çalışacaklarını aktardı.
Ülkenin ekonomik planlama ajansı ayrıca Çin'in kripto madenciliğini ortadan
kaldırmasının acil bir görev olduğunu ve karbon hedeflerine ulaşmak için önemli
olduğunu söyledi.”
(https://www.ntv.com.tr/ekonomi/cinden-kripto-para-aciklamasi,1rCQCR82MkucGsNG1HW61w)
“YOKSA BİTCOİN
GELECEĞİN PARA BİRİMİ DEĞİL Mİ? JP MORGAN CEO’SUNDAN ŞAŞIRTAN ÇIKIŞ
Dünyanın
en büyük bankalarından JP Morgan'ın CEO'su Jamie Dimon Bitcoin hakkında
değerlendirmelerde bulundu.
Bitcoin hızlı yükselişe girmişken dünyanın en büyük bankalarından JP
Morgan'ın CEO'su Jamie Dimon Bitcoin'i "değersiz" olarak
tanımladı.
Hürriyet'in aktardığına göre Dimon, kripto paraların hükümetler
tarafından yapılan düzenlemeler neticesinde denetlenir hale geleceğini de
açıkladı.
IIF tarafından gerçekleştirilen sanal etkinlikte konuşan Dimon
"Kişisel olarak Bitcoin'in değersiz olduğunu düşünüyorum. Bununla birlikte
bizim müşterilerimiz yetişkinler. Onlar bu görüşüme katılmıyor olabilirler.
Eğer onlar Bitcoin alım veya satımına erişime sahip olmak istiyorlar ise biz
onlara yasal, mümkün olduğu kadar temiz bir erişim verebiliriz. Ancak
onlara saklama hizmeti veremeyiz" dedi.
Dimon, ABD'de kripto paralara ilişkin düzenleme ve denetleme getirilmesinin
de yakın olduğunu kaydetti.”
(12 Ekim 2021 16:31 / Ekonomi-https://www.gercekgundem.com/ekonomi/305738/yoksa-bitcoin-gelecegin-para-birimi-degil-mi-jp-morgan-ceosundan-sasirtan-cikis)
“SERT DÜZENLEME SİNYALLERİ
Kripto paralardaki bu
hafta yaşanan düşüşlerde geçen haftaki rekorun ardından gelen kâr satışları
etkili oldu. Aynı zamanda ABD’den gelen sert düzenleme sinyalleri de düşüşü
hızlandırdı.
ABD Başkanı Joe Biden’ın bu hafta başında kripto paralarda vergi raporlama
zorunluluğunu da içeren altyapı yatırım paketini imzalaması da düşüşe sebep
olarak gösterildi. Bu yasa ile ABD’de aracı kurum, komisyoncu tanımını
genişletilerek tüm komisyoncuların vergi yasası çerçevesinde işlemlerini
raporlaması öngörüldü.
ABD'den yeni kripto para kararı
ABD'de bankaların belirli kripto para faaliyetlerinde bulunmadan önce
izin alması gerekecek.
ABD Para Birimi Denetleme Ofisi (OCC),
bankaların kripto para birimini içeren belirli faaliyetlerde bulunmadan önce
yazılı izin almaları gerekeceğini bildirdi.
OCC'den yapılan açıklamada, bankaların müşterilerin
kripto varlıklar için saklama hizmetleri sağlama gibi faaliyetlerde bulunmadan
önce uygun risk yönetim sistemlerine ve kontrollerine sahip olduklarını
gösterebilmeleri gerektiği aktarıldı.
Açıklamada, bankaların belirli kripto para,
dağıtık defter (distributed ledger) ve sabitkoin (stablecoin) faaliyetlerinde
bulunmadan önce denetim makamlarına bu niyetlerini bildirmeleri ve yazılı izin
almaları gerekeceği kaydedildi.
ABD Merkez Bankası (Fed), Federal Mevduat Sigorta
Kurumu ve OCC, salı günü, kripto varlıklarla ilgili gelecekteki çalışmaların
yol haritasını sunan ortak bir açıklama da yayımlamıştı.
Düzenleyici kurumların ortak açıklamasında,
gelecek yıl bankaların kripto para piyasasında hangi faaliyetlerine yasal
olarak izin verileceğine daha fazla açıklık getirilmesinin planlandığı
kaydedilmişti.”
(https://www.ntv.com.tr/ekonomi/abdden-yeni-kripto-para-karari,rKRYt7fRrEOzcNVEAFEvLw)
“HİNDİSTAN'DA DÜZENLEME GELİYOR
ABD'deki
gelişmelerin yanında Hindistan'da da hükümetin bir kripto düzenleme tasarısı
sunmayı planladığı öğrenildi.
Tasarı, ülkede kriptoyu tamamen yasaklamasa da ödeme aracı olarak kullanılmasını ve kripto reklamlarını yasaklıyor. Ancak yasa ile kripto varlıkların hükümet tarafından tanınması bekleniyor.”……..
SONUÇ OLARAK görüldüğü gibi Kripto
Paraların ortak ödeme birimi olması ve yatırım amaçlı değerlendirilmesi
düşüncesi uygulaması olanaklı değildir. Gençlerimizin, hemşerilerimizim, bütün
vatandaşlarımızın mağdur olmak istemiyorlarsa, kısa zamanda zengin olacaklarını
söyleyen hangi tanınmış, güvenilir saygın kişi veya kuruma olursa olsun,
inanarak Kripto Paralar üzerine yatırım yapmamaları gerektiğini söyleyebiliriz.
KAYNAKLAR:
1- Christian Marazzi,
Sermaye Ve Dil, Ayrıntı Yayınları, İnceleme Dizisi:230, Birinci Basım 2010
2- Andre Gorz, Maddesiz-Bilgi,
Değer ve Sermaye-, Ayrıntı yayınları, İnceleme Dizisi:234, Birinci Basım 2011
3- https://tr.wikipedia.org/wiki/Kripto_para
5- https://www.haberturk.com/son-dakika-luks-arac-oyunuyla-kripto-vurgunu-iddiasi-3280867
7- https://www.ntv.com.tr/ekonomi/cinden-kripto-para-aciklamasi,1rCQCR82MkucGsNG1HW61w
9- https://www.ntv.com.tr/ekonomi/abdden-yeni-kripto-para-karari,rKRYt7fRrEOzcNVEAFEvLw
İsmail
İNCİ, 22/01/2022
https://twitter.com/ismailinci
